Tekst źródłowy strony SU46

{{Artykuł
| tytuł = SU46
| obraz = SU46_PKP_Cargo.jpg
| podpis = Lokomotywa SU46 w barwach [[PKP Cargo]] na stacji [[Zamość]]
| dziedzina = Transport
| kategoria = Lokomotywy spalinowe
}}

'''SU46''' – polska lokomotywa spalinowa z napędem elektrycznym, produkowana przez [[H. Cegielski – Poznań]] w latach 1976–1985. Przeznaczona do prowadzenia pociągów pasażerskich i towarowych na liniach niezelektryfikowanych. SU46 była rozwinięciem konstrukcji [[SU45]], oferując większą moc, lepsze parametry trakcyjne i nowocześniejsze wyposażenie.

== Historia ==
Lokomotywa SU46 powstała jako odpowiedź na rosnące potrzeby [[PKP]] w zakresie obsługi cięższych składów na liniach pozbawionych trakcji elektrycznej. W porównaniu do [[SP45]] i [[SU45]], SU46 oferowała wyższą moc, nowocześniejszy układ elektryczny i lepsze osiągi.

Pierwszy egzemplarz SU46 został zaprezentowany w 1976 roku. Produkcja seryjna trwała do 1985 roku, a łącznie wyprodukowano 54 egzemplarze. Lokomotywy te były eksploatowane głównie w południowo-wschodniej i północno-zachodniej Polsce.

== Oznaczenie ==
Oznaczenie SU46 pochodzi od:
* S – lokomotywa spalinowa
* U – uniwersalna (do ruchu pasażerskiego i towarowego)
* 46 – numer serii

SU46 była ostatnią lokomotywą spalinową z przekładnią elektryczną produkowaną seryjnie przez [[H. Cegielski – Poznań]].

== Charakterystyka techniczna ==
Lokomotywa SU46 posiada następujące parametry:
* Układ osi: Co'Co'
* Masa: 114 t
* Długość: 19,3 m
* Szerokość: 3,0 m
* Wysokość: 4,3 m
* Prędkość maksymalna: 120 km/h
* Moc silnika: 1650 kW
* Silnik: W2112SSF – 12-cylindrowy, wysokoprężny
* Napęd: elektryczny (generator + silniki trakcyjne)
* Hamulce: pneumatyczne, elektropneumatyczne

Lokomotywa wyposażona była w agregat do ogrzewania wagonów, co umożliwiało prowadzenie pociągów pasażerskich przez cały rok. Kabina maszynisty była ogrzewana, ale nie klimatyzowana.

== Eksploatacja ==
SU46 była wykorzystywana przez:
* [[PKP]] – w ruchu pasażerskim i towarowym.
* [[PKP Cargo]] – głównie w transporcie towarowym.
* [[PKP Intercity]] – do prowadzenia pociągów [[TLK]] na liniach niezelektryfikowanych.
* Przewoźników prywatnych – po wycofaniu z PKP, część egzemplarzy trafiła do firm takich jak [[Koleje Dolnośląskie]].

Lokomotywa była szczególnie popularna w regionach takich jak [[Lubelszczyzna]], [[Podkarpacie]], [[Pomorze Zachodnie]] i [[Dolny Śląsk]].

== Porównanie z innymi lokomotywami ==
{| class="wikitable"
! Lokomotywa !! Typ napędu !! Prędkość maks. !! Moc silnika !! Lata produkcji
|-
| [[SP45]] || spalinowy || 120 km/h || 1650 kW || 1965–1976
| [[SU45]] || spalinowy || 120 km/h || 1650 kW || 1970–1985
| '''SU46''' || spalinowy || 120 km/h || 1650 kW || 1976–1985
| [[SU160]] || spalinowy || 140 km/h || 2200 kW || od 2013
| [[ST44]] || spalinowy || 100 km/h || 1470 kW || 1965–1980
|}

== Zalety ==
SU46 była ceniona za:
* Uniwersalność – możliwość prowadzenia zarówno pociągów pasażerskich, jak i towarowych.
* Wyższy moment obrotowy – lepsze osiągi na trudnych trasach.
* Niezawodność – sprawdzona konstrukcja silnika i układu napędowego.
* Ogrzewanie elektryczne – możliwość eksploatacji zimą.

Dzięki tym cechom SU46 była często wybierana do obsługi tras o dużym zróżnicowaniu terenu i masy składów.

== Wady ==
SU46 była krytykowana za:
* Wysoką emisję spalin – brak zgodności z nowoczesnymi normami środowiskowymi.
* Hałas – zarówno w kabinie, jak i na zewnątrz.
* Brak klimatyzacji – niski komfort pracy maszynisty.
* Ograniczoną liczbę egzemplarzy – tylko 54 sztuki, co utrudniało logistykę.

Pomimo tych wad, SU46 była uznawana za jedną z najlepszych lokomotyw spalinowych produkowanych w Polsce.

== Obecny status ==
Do dziś część lokomotyw SU46 pozostaje w eksploatacji:
* [[PKP Cargo]] – w ruchu towarowym, głównie w regionach bez trakcji elektrycznej.
* Lokomotywy muzealne – np. w [[Skansen Taboru Kolejowego w Chabówce]].
* Lokomotywy techniczne – do prac manewrowych i ratowniczych.

SU46 jest ceniona przez miłośników kolei i często pojawia się na zlotach oraz w publikacjach historycznych.

== Zobacz też ==
* [[PKP]]
* [[PKP Cargo]]
* [[PKP Intercity]]
* [[TLK]]
* [[SU45]]
* [[SP45]]
* [[SU160]]
* [[Transport kolejowy]]
* [[Lokomotywa spalinowa]]
* [[H. Cegielski – Poznań]]

== Bibliografia ==
* H. Cegielski – Poznań (1985). ''Dokumentacja techniczna lokomotywy SU46''.
* PKP Cargo (2020). ''Tabor spalinowy – SU46 w eksploatacji''. Materiały informacyjne.
* Urząd Transportu Kolejowego (2023). ''Raport o stanie technicznym taboru kolejowego''.

[[Kategoria:Lokomotywy spalinowe]]
[[Kategoria:Transport kolejowy]]
[[Kategoria:PKP]]
[[Kategoria:H. Cegielski – Poznań]]