ET22
| Plik:ET22-980.jpg | |
| ET22-980 w barwach PKP Cargo | |
| Typ pojazdu | lokomotywa elektryczna |
|---|---|
| Producent | Pafawag Wrocław |
| Lata produkcji | 1969–1989 |
| Liczba wyprodukowanych | 1184 |
| Układ osi | Co′Co′ |
| Masa własna | 118 t |
| Długość pojazdu | 20,14 m |
| Moc ciągła | 3000 kW |
| Prędkość maksymalna | 125 km/h |
| Napięcie zasilania | 3 kV DC |
| Służba | od 1969 |
| Użytkownicy | PKP, PKP Cargo, prywatni przewoźnicy |
| Inne oznaczenia | 201E, „Byk” |
ET22 – elektryczna lokomotywa towarowa produkowana przez wrocławski Pafawag w latach 1969–1989. Z ponad 1100 egzemplarzami jest jedną z najliczniej wyprodukowanych lokomotyw elektrycznych w Polsce i na świecie. Stanowiła podstawę trakcji ciężkich pociągów towarowych PKP przez ponad 50 lat.
Historia i geneza
ET22 została zaprojektowana jako odpowiedź na rosnące potrzeby przewozowe PKP w zakresie ciężkich pociągów towarowych. Projekt opierał się na wcześniejszej lokomotywie ET21, lecz z modernizacjami zwiększającymi moc i masę.
Budowa pierwszego prototypu zakończyła się w 1969 roku. Maszyna otrzymała oznaczenie typu 201E wg ówczesnej klasyfikacji PKP. Produkcja seryjna trwała do 1989 roku.
Konstrukcja
Układ mechaniczny
Lokomotywa ma układ osi Co′Co′, czyli dwie trzyosiowe wózki jezdne. Dzięki temu rozkład masy i siły napędowej umożliwia prowadzenie ciężkich składów towarowych. Masa lokomotywy wynosi około 118 ton.
Napęd elektryczny
Zasilanie jest pobierane z sieci trakcyjnej o napięciu 3 kV prądu stałego. Moc ciągła silników trakcyjnych wynosi 3000 kW, co pozwala osiągać prędkość maksymalną 125 km/h.
ET22 wyposażono w pantografy, przetwornice oraz systemy zabezpieczeń typowe dla kolei PKP.
Kabina i wyposażenie
W kabinie umieszczono ergonomiczne stanowisko maszynisty, z nowoczesnymi (jak na tamte czasy) przyrządami kontrolnymi. Lokomotywa posiadała ogrzewanie, wentylację i systemy bezpieczeństwa.
Eksploatacja
ET22 od początku była dedykowana do pracy na liniach towarowych. Służyła głównie do prowadzenia ciężkich składów węgla, rudy, cementu i innych surowców.
Maszyny wykorzystywano zarówno w ruchu krajowym, jak i w transporcie eksportowym. Ze względu na wysoką niezawodność i łatwość obsługi, ET22 pozostaje aktywna nawet w XXI wieku, głównie w PKP Cargo i prywatnych przewoźnikach.
Modernizacje i warianty
W ciągu kilkudziesięciu lat eksploatacji wiele lokomotyw poddano modernizacjom:
- wymiana układów sterowania,
- montaż nowych systemów bezpieczeństwa,
- zmiany w układzie elektrycznym,
- malowania i oznakowania.
ET22 były również podstawą do powstania wersji prototypowych i eksperymentalnych, które nie weszły do masowej produkcji.
Dane techniczne
| Parametr | Wartość |
|---|---|
| Typ lokomotywy | Elektryczna towarowa |
| Układ osi | Co′Co′ |
| Masa własna | 118 t |
| Długość | 20,14 m |
| Moc ciągła | 3000 kW |
| Prędkość maksymalna | 125 km/h |
| Zasilanie | 3 kV DC |
| Rok produkcji | 1969–1989 |
| Liczba wyprodukowanych | 1184 szt. |
| Producent | Pafawag Wrocław |
Znaczenie
ET22 to symbol ciężkiego przemysłu kolejowego w Polsce. Utrzymywała łączność gospodarczą kraju przez sprawne przemieszczanie surowców i towarów. Dla wielu pokoleń maszynistów była to "byk" – potężna, niezawodna i charakterystyczna lokomotywa.
Ciekawostki
- ET22 była jedną z najdłużej produkowanych lokomotyw elektrycznych w Europie.
- Wielu kolejarzy ceniło ją za prostą konstrukcję i łatwość napraw.
- Lokomotywa nosiła wśród załóg przezwisko „Byk” ze względu na charakterystyczny dźwięk i wygląd.
- W muzeach i kolekcjach zachowało się kilka sprawnych egzemplarzy ET22.
Galeria
-
ET22-980 w barwach PKP Cargo
-
ET22-068 w oryginalnym malowaniu
-
ET22 na stacji towarowej
Zobacz też
Bibliografia
- „Lokomotywy elektryczne PKP”, Janusz Dąbrowski, Wydawnictwo Kolejowe, 2005
- „Świat Kolei” nr 4/2019 – artykuł o ET22
- Archiwa Pafawag Wrocław
- www.pkp-cargo.pl – informacje o taborze
Przypisy
<references />